Đái tháo đường loại 2 là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Đái tháo đường tuýp 2 là một căn bệnh phổ biến đối với hàng triệu người trên toàn thế giới. Nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của cá nhân mà còn có tác động lớn đến chất lượng cuộc sống và tài nguyên y tế của xã hội. Hãy cùng bắt đầu hành trình khám phá về đái tháo đường tuýp 2, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các biện pháp quản lý bệnh trong bài viết này.

Đái tháo đường tuýp 2 là gì?

Đái tháo đường tuýp 2, còn được gọi là tiểu đường loại 2, là một bệnh nội tiết phổ biến, mà đặc điểm chính là tăng đường trong máu.

Glucose là nguồn năng lượng chính của cơ thể, và nó xuất phát từ thức phẩm mà chúng ta tiêu thụ hàng ngày. Tuyến tụy sản xuất hormone insulin, một chất quan trọng giúp kiểm soát lượng glucose trong máu bằng cách cho phép glucose vào tế bào để sử dụng.

Tuy nhiên, khi mắc đái tháo đường tuýp 2, tế bào trở nên kháng insulin, có nghĩa là chúng không đáp ứng đúng cách với insulin. Điều này dẫn đến việc glucose bị lưu lại trong máu, làm tăng nồng độ đường trong huyết tương. Ban đầu, cơ thể tăng sản xuất insulin để cố gắng duy trì mức đường huyết bình thường. Nhưng sau thời gian, tuyến tụy không thể sản xuất đủ insulin, và nồng độ đường trong máu tiếp tục tăng cao.

Faktorrf thúc đẩy sự phát triển của đái tháo đường tuýp 2 rất đa dạng, bao gồm yếu tố di truyền và lối sống. Sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường chơi vai trò quan trọng trong nguy cơ mắc bệnh này. Thêm vào đó, thừa cân và béo phì cũng là một trong những yếu tố quan trọng khiến cơ thể trở nên kháng insulin.

Nguyên nhân của đái tháo đường loại 2

Nguyên nhân gây ra đái tháo đường tuýp 2 là một sự kết hợp phức tạp giữa di truyền và lối sống.

Có những biến thể di truyền trong DNA được cho là liên quan đến nguy cơ mắc đái tháo đường tuýp 2 cao hơn. Những biến thể này có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh, bao gồm chức năng của tuyến tụy, khả năng tiết ra và sử dụng insulin, và độ nhạy của tế bào đối với insulin. Tuy nhiên, cơ chế chính xác vẫn cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn.

Ngoài yếu tố di truyền, lối sống và tình trạng sức khỏe cũng đóng vai trò quan trọng trong nguy cơ mắc đái tháo đường tuýp 2. Thừa cân và béo phì là một yếu tố đặc biệt quan trọng khiến cơ thể trở nên kháng insulin. Bên cạnh đó, lối sống không lành mạnh, bao gồm hút thuốc, chế độ ăn uống kém dinh dưỡng và thiếu hoạt động thể chất, cũng góp phần tăng nguy cơ mắc bệnh này.

Triệu chứng

Bệnh đái tháo đường tuýp 2 thường phát triển âm thầm, tiến triển một cách chậm rãi trong nhiều năm mà không thể nhận biết qua các triệu chứng rõ ràng.

Những triệu chứng của tiểu đường loại 2 khi mức đường trong máu tăng:

• Cảm giác khát nhiều và đi tiểu thường xuyên.
• Thường cảm thấy đói mặc dù đã ăn.
• Mệt mỏi.
• Giảm cân mặc dù có sự gia tăng cảm giác thèm ăn.
• Vấn đề về thị lực, gây mờ mắt.
• Sự xuất hiện của cảm giác tê hoặc ngứa ở bàn chân và bàn tay.
• Các vết thương trên da không lành nhanh.

Biến chứng của đái tháo đường tuýp 2

Đái tháo đường tuýp 2 có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

• Biến chứng mắt: Gây ra các vấn đề như khó nhìn, thủy tinh thể đục, nhạy cảm với ánh sáng, và thậm chí là mù lòa.
• Biến chứng chân đái tháo đường: Gồm lở loét, nhiễm trùng và có thể dẫn đến cắt cụt chi.
• Vấn đề về huyết áp, lipid máu, và bệnh tim mạch: Đái tháo đường tuýp 2 có thể gây ra tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, nhồi máu cơ tim, và đột quỵ.
• Tổn thương dây thần kinh: Điều này có thể gây đau, ngứa, cảm giác tê, rối loạn tiêu hóa và khả năng cương cứng ở nam giới.
• Tổn thương thận: Đái tháo đường tuýp 2 có thể gây ra tổn thương thận.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Cơ thể có thể trở nên dễ bị nhiễm trùng hơn.

Cách chuẩn đoán

Chẩn đoán đái tháo đường tuýp 2 thường dựa vào các xét nghiệm glucose trong máu. Để chẩn đoán bệnh, người ta thực hiện ít nhất một trong bốn xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm đường huyết lúc đói: Thực hiện sau ít nhất 8 giờ không ăn (nhưng không quá 14 giờ), kết quả glucose huyết tương ≥ 7mmol/L (126mg/dL).
• Xét nghiệm đường huyết bất kỳ: Thực hiện khi bệnh nhân có triệu chứng đái tháo đường kinh điển (đái nhiều, uống nhiều, giảm cân), kết quả glucose huyết tương ≥ 11,1 mmol/L (200mg/dL).
• Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống sau 2g: Bệnh nhân uống 75g glucose nhanh trong 5 phút, kết quả glucose huyết tương sau 2 giờ ≥ 11,1 mmol/L (200mg/dL).
• Xét nghiệm HbA1c ≥ 6,5%: Xét nghiệm HbA1c là một xét nghiệm sử dụng để kiểm tra mức đường huyết trung bình trong thời gian dài.

Phương pháp điều trị

Phương pháp điều trị đái tháo đường loại 2 được tùy chỉnh dựa trên từng cá nhân, độ tuổi, mức độ tăng glucose và các bệnh lý đi kèm. Một số người có thể điều chỉnh bằng thay đổi lối sống mà không cần sử dụng thuốc, trong khi một số khác cần dùng thuốc để phòng ngừa các biến chứng.

Nói chung, điều trị đái tháo đường loại 2 bao gồm:

• Thay đổi lối sống lành mạnh.
• Sử dụng thuốc kiểm soát đường huyết.
• Thực hiện kiểm tra đường huyết thường xuyên.
• Kiểm soát và điều trị các bệnh lý đi kèm như huyết áp cao, cholesterol cao…

Phòng ngừa

Để phòng ngừa đái tháo đường loại 2, có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Giảm cân nếu có thừa cân hoặc béo phì.
• Tăng cường hoạt động thể chất, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày trong tuần.
• Hạn chế tiêu thụ đường, đặc biệt là đường tinh khiết, trà sữa, nước ngọt…
• Giảm tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
• Tăng cường lượng chất xơ, bao gồm rau củ, trái cây, các loại đậu, hạt nguyên chất, thịt gà không da, cá…
• Kiểm soát tốt các bệnh lý tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Kết luận

Bệnh đái tháo đường tuýp 2, một loại tiểu đường phổ biến, có thể phát triển âm thầm trong cơ thể mà không gây ra triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời, bệnh này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như vấn đề về mắt, chân đái tháo đường, tổn thương tim mạch, huyết áp cao, tổn thương dây thần kinh, và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Để đối phó với đái tháo đường tuýp 2, việc duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối, việc tập thể dục đều đặn, và kiểm soát cân nặng là điều cực kỳ quan trọng. Ngoài ra, việc theo dõi và điều trị theo hướng chỉ đạo từ bác sĩ là cần thiết để duy trì mức đường huyết ổn định. Hiểu về bệnh đái tháo đường tuýp 2 và thực hiện các biện pháp phòng ngừa có thể giúp người bệnh sống một cuộc sống khỏe mạnh và chất lượng.